Dự án thuỷ điện Mường Hum thuộc xã Bản Xèo - huyện Bát Xát có công suất lắp máy 32 MW do Công ty cổ phần phát triển năng lượng Sơn Vũ làm chủ đầu tư, được khởi công vào tháng 12 năm 2006 và dự kiến hoàn thành phát điện vào Quý I năm 2010. Đến nay đã thực hiện xong công tác đền bù giải phóng mặt bằng, thi công xong các công trình phụ trợ và đang thi công các hạng mục chính: Đào hầm dẫn nước, nền móng nhà máy, kênh xả… Nhìn chung tiến độ thực hiện các hạng mục công trình đều chậm, trước mắt gặp nhiều khó khăn do mưa lũ gây ra nên việc đưa nhà máy vào phát điện trong Quý I/2010 khó thực hiện được.

            Dự án thuỷ điện Nậm Phàng có công suất lắp máy 35 MW do Công ty cổ phần đầu tư IPA làm chủ đầu tư cũng dự kiến hoàn thành phát điện vào năm 2010, nhưng hiện nay mới hoàn thiện hồ sơ và đang giải phóng mặt bằng để chuẩn bị thi công, nên việc đưa nhà máy phát điện vào năm 2010 không thể thực hiện được.

            Các dự án thuỷ điện có công suất lắp máy dưới 30 MW cũng đang được triển khai đầu tư, trong đó có Dự án thuỷ Nậm Khoá 3 (18MW), Dự án thuỷ điện Nậm Hô (7,5 MW)    có khả năng hoàn thành phát điện đúng thời gian cam kết, còn lại đều bị chậm tiến độ.

            Nhìn chung trong thời gian qua các chủ đầu tư, các nhà thầu và các địa phương đã có nhiều cố gắng đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án nhằm khắc phục thời gian bị chậm so với tiến độ đã được phê duyệt. Các cấp, các ngành  của tỉnh thường xuyên quan tâm, tìm biện pháp tháo gỡ kịp thời những khó khăn, trở ngại để giúp các nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án nhanh nhất và đạt hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên các dự án thuỷ điện vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguyên nhân gây nên chậm tiến độ như: Công tác chuẩn bị đầu tư của các dự án chưa chu đáo nên thời gian khởi công chậm; Công tác giải phóng mặt bằng còn có trở ngại; Năng lực các nhà thầu thi công có hạn chế, ở hầu hết các dự án nhân lực và thiết bị thi công không đáp ứng được yêu cầu; Về tư vấn thiết kế chưa cung cấp kịp thời bản vẽ thi công, lập dự toán chưa đầy đủ nên phát sinh khối lượng nhiều; Hệ thống lưới điện đấu nối, chuyển tải công suất của các nhà máy thuỷ điện phát ra chưa đước đáp ứng kịp thời, nên làm nản lòng các chủ đầu tư; Cơ sở hạ tầng kém, thiên tai, mưa lũ nhiều, giá các loại vật tư tăng nhanh, lãi suất vay ngân hàng tăng mạnh và hạn mức vay ngân hàng giảm xuống; Và một trong những nguyên nhân quan trọng làm chậm tiến độ là các chủ đầu tư, các nhà thầu đồng thời tham gia nhiều dự án, nhiều công trình nên lực lượng bị dàn trải, năng lực tài chính bị chi phối nhất là trong giai đoạn lạm phát gia tăng như hiện nay.

            Để tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án trong thời gian còn lại, ngoài sự cố gắng, tập trung cao độ của các nhà đầu tư thì các cấp, các ngành phải có những biện pháp chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, nhất là về vốn và đầu tư xây dựng lưới điện để truyền tải điện năng phát ra của các nhà máy thuỷ điện.

 Hoàng Bá Tấn