Ngành Công Thương Lào Cai luôn xác định nhiệm vụ xây dựng Quy hoạch phát triển đồng bộ các loại hình kết cấu hạ tầng và tổ chức kinh doanh thương mại trên địa bàn là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của ngành. Ngay từ năm 2004, sau khi được sự phê chuẩn của UBND tỉnh và sự chỉ đạo, hướng dẫn về chuyên môn của Bộ Thương Mại (nay là Bộ Công Thương), Sở Thương Mại và Du lịch Lào Cai (nay là Sở Công Thương) đã chủ trì xây dựng Dự án “Quy hoạch phát triển mạng lưới bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2004-2010 và định hướng đến 2020”.
Đây là Dự án thành phần của “Đề án phát triển Thương mại - Dịch vụ tỉnh Lào Cai giai đoạn đến 2010”. Dự án đã được Chủ tịch UBND tỉnh chính thức phê duyệt tại Quyết định số 2831/QĐ-CT ngày 01/11/2004. Mục tiêu của Dự án là định hướng để quá trình phát triển mạng lưới kinh doanh xăng dầu phù hợp với quy hoạch phát triển Kinh tế - Xã hội chung của tỉnh và Quy hoạch phát triển Kinh tế - Xã hội của các địa phương trong tỉnh. Xác định sự phân bố hợp lý của mạng lưới, đảm bảo cân đối về số lượng, phù lợp về quy mô xây dựng, thuận lợi về không gian phục vụ của mỗi cửa hàng nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của sản xuất và tiêu dùng, thúc đẩy Kinh tế phát triển. Quy hoạch làm cơ sở để quá trình đầu tư xây dựng các cửa hàng xăng dầu đáp ứng được những tiêu chuẩn, điều kiện kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật; Đồng thời còn là căn cứ quan trọng để quản lý các hoạt động đầu tư, kinh doanh xăng dầu trên địa bàn đảm bảo tính tập trung, thống nhất, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Dự án được triển khai thực hiện, tạo điều kiện để các doanh nghiệp trong tỉnh định hướng đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ xăng dầu; Nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai của Nhà nước và vốn đầu tư của Doanh nghiệp. Thực tế sau hơn ba năm triển khai, Dự án quy hoạch đã thu hút được số lượng lớn các doanh nghiệp trong tỉnh đầu tư vào lĩnh vực này. Số lượng cửa hàng xăng dầu được xây dựng mới đã tăng lên đáng kể (từ 27 cửa hàng năm 2004 tăng lên 43 cửa hàng năm 2007); Tổng số vốn của các doanh nghiệp đầu tư cho xây dựng cửa hàng xăng dầu đạt tới trên 30 tỷ đồng. Sự chung lưng đóng góp của các doanh nghiệp xăng dầu vì mục tiêu của quy hoạch trong thời gian qua là không thể phủ nhận: Mạng lưới cửa hàng xăng dầu đã được phát triển mạnh không những chỉ tại các trung tâm kinh tế mà còn phát triển tới cả các trung tâm cụm xã vùng sâu vùng xa. Sự có mặt của các cửa hàng xăng dầu không chỉ giải quyết tốt những nhu cầu về nhiên liệu cho sản xuất và tiêu dùng mà nó còn góp phần làm thay đổi diện mạo ở những vùng nông thôn miền núi vốn đang còn rất nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, do những hạn chế về mặt tài chính và những tính toán cục bộ về lợi ích của một số doanh nghiệp cũng như một số địa phương nên quá trình triển khai quy hoạch còn một số tồn tại cụ thể đó là:
- Diện tích đất giành cho xây dựng cửa hàng nhiều nơi còn nhỏ, tại các đô thị hành lang đấu nối với đường giao thông còn hẹp thiếu an toàn, không đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn theo quy định.
- Vị trí xây dựng của một số cửa hàng không thuận lợi, thậm trí có điểm xây dựng còn vi phạm hành lang giao thông hành lang lưới điện.
- Quy mô xây dựng của một số cửa hàng không đúng với cấp, loại cửa hàng đã được xác định trong quy hoạch.
- Một số cửa hàng chậm cải tạo nâng cấp, thiết bị công nghệ lắp đặt còn lạc hậu; Một số doanh nghiệp do khó khăn về vốn đầu tư, đã lắp đặt những thiết bị cũ (đã qua sử dụng).
- Tiến độ triển khai xây dựng các cửa hàng chậm so với yêu cầu của quy hoạch; đã có một số doanh nghiệp gửi hồ sơ đăng ký đầu tư, được giới thiệu địa điểm song lại không triển khai đầu tư theo đúng thời gian đã đăng ký; hiện tượng đăng ký 'xí phần địa điểm' vẫn còn xảy ra.
Những tồn tại trên tuy không lớn, song phần nào cũng đã làm ảnh hưởng đến tính khả thi của quy hoạch.
Mặt khác, bản thân Quy hoạch mạng lưới kinh doanh xăng dầu đã được phê duyệt do khi xây dựng chưa dự báo được hết các yếu tố tác động đến nên tới thời điểm hiện nay cũng đang tồn tại những bất cập về không gian mạng lưới; tiến độ đầu tư, nâng cấp; quy mô cửa hàng... do đó đã phần nào gây hạn chế cho hoạt động đầu tư của doanh nghiệp cũng như việc phát triển dịch vụ kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh. thời gian qua.
Để sớm khắc phục những tồn tại, yếu kém như đã phân tích, rất cần sự tăng cường quản lý của các ngành chức năng có liên quan trong việc thẩm xét hồ sơ đăng ký đầu tư của các doanh nghiệp; kiểm tra vị trí và quỹ đất dành cho xây dựng cửa hàng; thẩm định đánh giá chất lượng thiết bị công nghệ trước khi lắp đặt; định kỳ tổ chức kiểm tra, đánh giá tiến độ triển khai thực hiện các dự án xây dựng cửa hàng xăng dầu trên địa bàn, kịp thời phát hiện, uốn nắn những sai sót trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch.
Đồng thời ngành Công Thương cần nhanh chóng triển khai điều tra nghiên cứu xây dựng Quy hoạch điều chỉnh mạng lưới xăng dầu phù hợp với tình hình mới đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Triển khai đồng bộ các giải pháp nêu trên, dự án quy hoạch phát triển mạng lưới cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh sẽ được tổ chức thực hiện đúng với mục tiêu đã đặt ra.
Bài: Quốc Trịnh