Lào Cai ở vị trí trung tâm của vùng Trung du và miền núi phía Bắc, là trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị, đối ngoại quan trọng của vùng Tây Bắc, đồng thời là đầu mối quan trọng về thông thương kinh tế, giao lưu văn hóa giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc. Sau 17 năm thực hiện Nghị quyết số 37 ngày 1/7/2004 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2020, tỉnh Lào Cai đã đạt được những kết quả nổi bật, quan trọng về kinh tế, xã hội, đối ngoại, đảm bảo quốc phòng, an ninh, góp phần làm thay đổi đời sống của Nhân dân các dân tộc trong tỉnh; đồng thời có những đóng góp thiết thực vào sự phát triển về kinh tế - xã hội của các tỉnh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ nói riêng và cả nước nói chung. Đặc biệt, Lào Cai đã thực hiện tốt trách nhiệm đối với vùng và cả nước trong việc kết nối Việt Nam, ASEAN với Trung Quốc, kết nối tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh (Việt Nam).

 Trịnh Xuân Trường - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh

    Với những thành tựu đã đạt được, cùng vị trí địa kinh tế, chính trị, tạo cho Lào Cai có nhiều tiềm năng, cơ hội phát triển, có đủ điều kiện xây dựng thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam Trung Quốc. Trước hết, với vị trí địa lý đặc biệt, Lào Cai hội tụ các điều kiện để trở thành “cực tăng trưởng và trung tâm kết nối” của khu vực. Lào Cai có vị trí cửa ngõ, tiền tiêu ở biên giới phía Bắc, có vai trò xung yếu về phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; là một đầu mối quan trọng về giao thương kinh tế, giao lưu văn hóa giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc. Tỉnh Lào Cai còn giữ vị trí quan trọng trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh (Trung Quốc) - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh (Việt Nam), là con đường ngắn nhất, hiệu quả nhất để tiếp cận thị trường các nước Đông Nam Á, Đông Á và ngược lại. Ngoài ra, Lào Cai có điều kiện giao thông thuận lợi, đa dạng với đủ loại hình mang tính kết nối quan trọng với các tỉnh trong vùng và quốc tế. Đặc biệt hơn, trong tháng 10/2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Cảng Hàng không Sa Pa quy mô cấp 4C, tổng vốn đầu tư hơn 7.000 tỷ đồng sẽ là động lực quan trọng để kết nối Lào Cai giữa các vùng miền, khu vực trong nước và quốc tế. Với những lợi thế so sánh về vị trí địa lý, kinh tế cửa khẩu, các loại hình giao thông kết nối ngang, dọc, sân bay... Lào Cai có nhiều tiềm năng để phát triển dịch vụ trung chuyển hàng hóa qua biên giới, phát triển các khu công nghiệp gia công chế biến...

    Lào Cai có nhiều thế mạnh để phát triển du lịch. Sự đa dạng về văn hóa đã tạo nên sức hấp dẫn lớn đối với khách du lịch trong nước và quốc tế khi đến Lào Cai. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật du lịch phát triển mạnh mẽ (trong thời gian tới tỉnh sẽ vay vốn ADB hơn 5.000 tỷ đồng để đầu tư hệ thống kết nối du lịch liên hoàn), các sản phẩm du lịch phát triển đa dạng, phong phú, nét đặc trưng, riêng biệt, độc đáo của Lào Cai (du lịch văn hóa, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch tham quan, du lịch sinh thái, du lịch tâm linh…) với các điểm du lịch tại Bảo Yên, Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát (nổi bật là Y Tý) và thành phố Lào Cai. Đặc biệt, Khu Du lịch quốc gia Sa Pa với đỉnh Fansipan hùng vĩ từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch Việt Nam, cũng như thế giới, là hạt nhân, trụ cột trong phát triển du lịch vùng Tây Bắc. Số lượng khách và doanh thu du lịch tăng mạnh qua các năm. Kinh tế du lịch chiếm trên 15% tổng GRDP, đóng góp quan trọng, vững chắc vào sự phát triển chung của tỉnh. Lào Cai có lượng khách tăng trưởng trung bình giai đoạn 2004 - 2020 đạt trên 20%/năm, đặc biệt giai đoạn 2010 - 2020 dẫn đầu khu vực Tây Bắc...

    Lào Cai là một trong số ít tỉnh khu vực phía Bắc giàu tài nguyên khoáng sản, có trên 35 loại khoáng sản khác nhau với hơn 150 điểm mỏ có giá trị công nghiệp, trong đó có nhiều loại khoáng sản quý, chất lượng cao, trữ lượng lớn hàng đầu Việt Nam như quặng apatit với trữ lượng trên 2,5 tỷ tấn, được cung cấp cho nhiều cơ sở sản xuất phân bón, hóa chất tại các tỉnh miền Bắc; quặng đồng trên 100 triệu tấn, trong đó mỏ đồng Sin Quyền (Bát Xát) được xếp loại lớn nhất Đông Nam Á và đứng tốp đầu châu Á; quặng sắt trên 120 triệu tấn, với mỏ sắt Quý Xa có trữ lượng lớn thứ 2 Việt Nam. Theo đó, nhiều dự án đã được triển khai và đi vào hoạt động với sứ mệnh cung cấp nguồn nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy phục vụ xây dựng hạ tầng và phát triển công nghiệp nặng của đất nước như Nhà máy Luyện đồng Lào Cai, Nhà máy Gang thép Lào Cai…

Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Xuân Trường kiểm tra thực tế tại xã Tả Thàng (Mường Khương).

    Với những tiềm năng, lợi thế trên, giá trị sản xuất công nghiệp năm 2021 đạt hơn 40.000 tỷ đồng, gấp hơn 26 lần so với năm 2004 (1.408 tỷ đồng), tốc độ tăng bình quân giai đoạn 2004 - 2020 đạt 23%/năm. Cơ cấu nội ngành công nghiệp chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm tỷ trọng công nghiệp khai thác và tăng dần tỷ trọng công nghiệp chế biến; làm cơ sở để Lào Cai mở rộng quy mô thu hút tài nguyên, khoáng sản thuộc các tỉnh lân cận và vùng Trung du và miền núi phía Bắc về chế biến sâu tại Lào Cai.

    Bên cạnh đó, Lào Cai có điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng phong phú, nhiều tiểu vùng khí hậu có khả năng phát triển nhiều loại nông sản có giá trị kinh tế cao, đặc hữu như dược liệu quý (atiso, tam thất...), rau, hoa, cây ăn quả ôn đới (mận Bắc Hà, đào Sa Pa...), chè, chăn nuôi gia súc... và có điều kiện phát triển vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp, lâm nghiệp tập trung, công nghệ cao phục vụ cho tiêu dùng và xuất khẩu... Từ năm 2018 trở về đây, trên địa bàn tỉnh ngày càng xuất hiện nhiều doanh nghiệp tổ chức liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, mang lại hiệu quả cao... Các chuỗi liên kết giá trị sản xuất nông nghiệp ôn đới của Lào Cai sẵn sàng liên kết, kết nối với chuỗi giá trị của các địa phương khác trong vùng và cả nước.

Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Xuân Trường khảo sát địa điểm quy hoạch khu nghỉ dưỡng tại huyện Bắc Hà.

    Kinh tế đối ngoại và hợp tác liên kết vùng gắn với vai trò “phên dậu” quốc gia của tỉnh Lào Cai trong nhiều năm qua đã đạt được nhiều thành tựu. Quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai tỉnh Lào Cai (Việt Nam) - Vân Nam (Trung Quốc) được tăng cường, ngày càng phát triển tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác toàn diện về kinh tế - xã hội giữa hai bên và góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, biên giới, lãnh thổ quốc gia, xây dựng khu vực biên giới hòa bình, ổn định và phát triển bền vững, đảm bảo là “phên dậu” vững chắc của quốc gia. Lào Cai đã tổ chức nhiều hoạt động đối ngoại Đảng, điển hình là hoạt động hội đàm và ký biên bản hợp tác toàn diện giữa Bí thư Tỉnh ủy hai tỉnh Lào Cai và Vân Nam; lãnh đạo tổ chức thành công nhiều hoạt động đối ngoại như tổ chức và duy trì hoạt động các cơ chế đa phương cấp tỉnh như Hội nghị hợp tác hành lang kinh tế 5 tỉnh, thành phố Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh (Việt Nam) với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc); Hội đàm Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh: Lào Cai, Điện Biên, Lai Châu, Hà Giang (Việt Nam) với Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam (Trung Quốc); Phiên họp Nhóm công tác liên hợp giữa các tỉnh Lào Cai - Hà Giang - Lai Châu - Điện Biên với tỉnh Vân Nam. Đây là các cơ chế đa phương đánh dấu kết quả tiến trình hội nhập quốc tế của tỉnh; tại mỗi cơ chế này, Lào Cai luôn đặt mình trong mối liên kết vùng, giữ vai trò đầu mối của các địa phương phía Việt Nam để thảo luận, thống nhất các nội dung hợp tác với phía Vân Nam.

    Hợp tác phát triển khu vực Tây Bắc mở rộng, trọng tâm là hợp tác phát triển du lịch ngày càng hiệu quả. Lãnh đạo 8 tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Lai Châu, Phú Thọ, Hòa Bình, Sơn La, Điện Biên đã ký kết hợp tác phát triển du lịch, gồm xây dựng cơ chế, chính sách quản lý; phát triển du lịch địa phương; tuyên truyền, quảng bá xúc tiến du lịch; phát triển nguồn nhân lực. Năm 2019, lượng khách đến 8 tỉnh Tây Bắc đạt hơn 35 triệu lượt, trong đó có 5 triệu lượt khách quốc tế; doanh thu từ du lịch đạt 53.000 tỷ đồng; các sản phẩm du lịch đặc trưng của mỗi địa phương được nâng tầm chất lượng; hoạt động quảng bá, kết nối du lịch được các địa phương quan tâm thực hiện.

    Sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, trong hệ thống chính trị, trong Nhân dân cùng tinh thần “khát vọng vươn lên mạnh mẽ” trong các thế hệ cán bộ, Nhân dân các dân tộc tỉnh Lào Cai kể từ khi tái lập tỉnh đến nay ngày càng được nâng lên tầm cao mới. Cải cách hành chính được quan tâm chỉ đạo hướng tới phục vụ người dân, doanh nghiệp; luôn thu hút, trân trọng các doanh nghiệp với phương châm “Doanh nghiệp phát tài, Lào Cai phát triển”…

    Để biến những tiềm năng thành hiện thực, xây dựng Lào Cai thành tỉnh phát triển nhanh, bền vững, trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối của vùng và cả nước, trong định hướng phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Lào Cai sẽ tập trung phát triển thành trung tâm vùng về: Kinh tế cửa khẩu, logistics và trung chuyển hàng hóa; kết nối về du lịch, dịch vụ; công nghiệp chế biến sâu luyện kim và hóa chất; hợp tác kinh tế, đối ngoại, văn hóa với tỉnh Vân Nam, vùng Tây Nam Trung Quốc và quốc tế; giáo dục - đào tạo, y tế và tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao; điển hình trong các tỉnh miền núi, biên giới phía Bắc về “hòa bình, hợp tác, phát triển”.

    Để hiện thực hóa mục tiêu này, trong thời gian tới, tỉnh Lào Cai tập trung phát triển kinh tế dọc sông Hồng và trọng điểm là du lịch, dịch vụ cửa khẩu, công nghiệp luyện kim, hóa chất. Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối nội vùng và liên vùng; là cơ sở để phát huy vai trò trung tâm, động lực phát triển vùng; là đầu mối quan trọng về giao thông - vận tải nội vùng và liên vận quốc tế; vận dụng tốt các giải pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 trong bối cảnh mới hiện nay. Thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư từ các thành phần kinh tế cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là cho phát triển cơ sở hạ tầng và các ngành kinh tế có tiềm năng, lợi thế. Tăng cường liên kết, hợp tác với các tỉnh trong vùng Trung du và miền núi phía Bắc; các tỉnh đặt trong trục kết nối giao thông “dọc” và “ngang” và các địa phương khác trong cả nước. Tập trung nâng cao chất lượng lĩnh vực giáo dục, y tế và thu hút đầu tư xây dựng một số trường học, bệnh viện tại thành phố Lào Cai có tầm quốc tế; tăng cường các hoạt động khẳng định vị thế là trung tâm văn hóa, du lịch và thể thao của vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh, gắn với xây dựng và phát triển văn hóa, con người Lào Cai đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững.

    Từ những thuận lợi, đặc trưng riêng có của Lào Cai, với sự lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ tích cực của Trung ương, với ý chí, tinh thần đổi mới, sáng tạo và khát vọng vươn cao, vươn xa cùng sự đồng thuận của Nhân dân, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Lào Cai đoàn kết một lòng, phấn đấu vượt qua mọi khó khăn, thách thức, quyết tâm xây dựng Lào Cai sớm trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối, trung tâm phát triển của vùng Trung du, miền núi Bắc Bộ và của cả nước.

Theo Báo LC